Station Hoorn is onderdeel van . Op basis van de afspraken tussen NS en ProRail is op dit station een cultuurhistorische van toepassing. Lees onderstaand de algemene omschrijving van het station uit de publicatie van 2008.
De staat gaf in 1882 opdracht tot de bouw van het station Hoorn. Het kwam in 1884 in gebruik voor de spoorlijn van Zaandam naar Enkhuizen van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij en in 1898 voor een verbinding naar Alkmaar. Station Hoorn ligt even buiten het stadscentrum, aan de rand van de oude vesting. Een park vormt nu een afscheiding tussen het Stationsplein en de binnenstad. Treinreizigers zien bij aankomst in grote letters ‘Hoorn’ op de kopgevels van het station. Op het Stationsplein valt de stationsklok op, die op de daklijst staat.
Het station van Hoorn heeft een symmetrische opbouw met een hoog middendeel en lage zijvleugels. Deze opzet vertoont grote overeenkomsten met de standaardstations van de derde klasse van de Staatsspoorwegen, zoals toegepast in plaatsen als Purmerend, Workum, Appingedam, Sneek en Gorinchem. In de architectonische uitwerking wijkt het gebouw echter af door het overdadig gebruik van decoraties en bijzondere materialen. De rode bakstenen gevels van het hogere hoofdgebouw en de zijvleugels worden afgewisseld met dikke zandstenen banden. Het station is rijk versierd met pilasters, frontons, pinakels, obelisken en windrozen op het dak van het hoofdgebouw. Ook het interieur had veel decoraties. In de stationsrestauratie zijn nog restanten te zien van de wandversieringen en het cassetteplafond. De overkapping op het perron wordt gedragen door gietijzeren dragers. Het originele dak, de dakkapellen en de klok van het hoofdgebouw zijn in de loop van de tijd vervangen en versoberd.
Met alle decoraties lijkt in station Hoorn te worden teruggegrepen op het roemrijke verleden van de stad Hoorn. De neorenaissanceopzet hoort bij de fase waarin de Staatsspoorwegen niet langer de buitenlandse rondbogenstijl voor stations bleef kopiëren, maar zocht naar een in Nederland meer gepaste vormgeving. De uitbundige poging van station Hoorn zou in deze zoektocht uitzonderlijk blijven. Een meer sobere vormgeving zou de meest passende vormgeving worden.