Glaskunst in Nederlandse stations

In november 2012 begon in Heerlen de sloop van het uit 1985 stammende ‘oude’ station, bekend van de verdiepte aanleg van de stationshal en de grote glas-in-lood decoratie. Voor wie van en naar Heerlen reisde, was het raam jarenlang een sfeerbepalend element. Het karakteristieke door kunstenaar Hans Truijen ontworpen glas-in-lood liet in heldere, sprekende kleuren allerlei aspecten van het reizen zien: aankomst, vertrek, afscheid, weerzien en de karakteristieke gele NS-treinen, rijdend door het Limburgse landschap.

De ‘case Heerlen’ vestigde onze aandacht op de grote waarde en betekenis van de toegepaste kunst binnen de stationsarchitectuur. Glaskunst zoals glas-in-lood neemt hier een bijzondere plek in. Niet voor niets, want de werking van licht en het gekleurde glas werd al vroeg herkend als een middel om ook stations grandeur te geven en de beleving te versterken. Vaak werden de werken als integraal onderdeel van het station ontworpen, al zijn er ook voorbeelden van meer autonome werken die al dan niet later aan het stationsgebouw werden toegevoegd.

Dit essay biedt een overzicht van de toepassing van glaskunst in stations wat inspirerend kan zijn voor nieuwe opgaven voor hedendaagse decoratieve stationskunst.