Kunstwerk Polly’s Picture Show op station Amsterdam RAI

Het station is een doorgangsruimte waar we relatief veel tijd doorbrengen en toch meestal maar weinig aandacht aan besteden. We gaan immers ergens heen of komen ergens vandaan. Antropoloog Marc Augé noemt dergelijke ruimtes non-places, plaatsen waar we niet ECHT zijn, alleen op doorreis, nooit als bestemming. Het zijn plekken die op elkaar lijken en waar u zomaar in verwarring zou kunnen raken over uw specifieke locatie: ben ik op station Deventer of Ede? Volgens Augé missen non-places een historie en een eigen identiteit. Ze zijn inwisselbaar.

Ondanks het niet-

Specifiek zijn die elementen in de spooromgeving die de plek en/of de route een eigen karakter geven. Dan gaat het bijvoorbeeld om de wijze waarop het spoor het landschap doorsnijdt, de stedenbouwkundige inpassing van spoor en station in stad, dorp of wijk, het stedelijk interieur rond stations en de stationsarchitectuur maar ook om de bruggen, tunnels, geluidsschermen en viaducten op de route. De gewenste ervaring wordt bereikt door maatwerk te leveren en in te spelen op de specifieke kenmerken van de omgeving. De begrippen generiek ven specifiek zorgen voor een goede verhouding tussen eenheid en verscheidenheid. Daardoor blijft het spoor herkenbaar voor iedereen.

karakter van stations, zijn het plekken vol regels en gedragscodes: inchecken, door de poortjes, rechtshouden op de roltrap, niet stilstaan midden in een doorgang, om er een paar te noemen. Ze zijn overal op alle stations hetzelfde, wat bijdraagt aan de inwisselbaarheid van de locatie. Deze regels en codes volgen we, tegelijk ontgaan ze meestal ons bewustzijn. Liever kijken we op onze smartphones.

Polly’s Picture Show

Toen omgevingsmanager Ramon Kuipers (Alliantie Amstelspoor) aan de nieuwe stationshal van station Amsterdam RAI werkte en hij de grote wit te maken wanden aan de oost- en west-ingang bekeek, bedacht hij dat er voor het bescheiden budget een interessantere uitvoering mogelijk zou moeten zijn. Een kunstwerk dat station RAI een geheel eigen uitstraling zou geven, zich zou onderscheiden van alle andere stations. Geadviseerd door Henk de Vroom (adviseur kunst in openbare ruimte voor de gemeente) kwam hij in contact met de kunstenaars van ‘Polly’s Picture Show’. Het zou het begin inluiden van een intensief proces waarbij stap voor stap steeds meer partijen betrokken zouden raken en enthousiast zouden worden, van de architect Paul van der Ree en de aannemer BAM, tot Evelien de Munck Mortier en Tanja Karreman van Bureau Spoor­bouwmeester. Bijzonder aan het werk ‘Mis-en-scène’ van ‘Polly’s Picture Show’, en de reden dat zovelen enthousiast zijn, is dat zij juist het station als

Specifiek zijn die elementen in de spooromgeving die de plek en/of de route een eigen karakter geven. Dan gaat het bijvoorbeeld om de wijze waarop het spoor het landschap doorsnijdt, de stedenbouwkundige inpassing van spoor en station in stad, dorp of wijk, het stedelijk interieur rond stations en de stationsarchitectuur maar ook om de bruggen, tunnels, geluidsschermen en viaducten op de route. De gewenste ervaring wordt bereikt door maatwerk te leveren en in te spelen op de specifieke kenmerken van de omgeving. De begrippen generiek ven specifiek zorgen voor een goede verhouding tussen eenheid en verscheidenheid. Daardoor blijft het spoor herkenbaar voor iedereen.

plaats en de codes van de reizigers tot onderwerp maken. Het werk is een theater van het reizen.

Plaatsing op het toneel

In hun studio bouwden de Polly’s twee maquettes van de twee wanden, die zij vervolgens bewerkten, kleurden en fotografeerden. De twee fotoprints zijn op de oost- en west- wand van het station aangebracht in een vlakkenspel, waarin bestaande deuren, trappen, informatieborden en beletteringen zijn opgenomen. Ook zijn er nieuwe wanden, lichtbakken en platen gemonteerd, waardoor de afbeeldingen op de foto’s weer tot leven gebracht worden. De kleurstelling is subtiel, een mooi geheel van gefotografeerde schaduwen die de kleuren roze, blauw en geel, complimenteren. En tegelijk de werkelijke schaduwen van de uitstekende onderdelen, het stations-interieur en de passerende reizigers, moeiteloos toestaan en deel uitmaken van het werk. De titel volgend, is het werk letterlijk een ‘Mis-en-scène’ (de zichtbare elementen in een scène). Ten eerste zijn er op de fotoprints rekwisieten en decorstukken te zien, benadrukt door de platen en wanden, waarop de foto’s geplakt zijn. Het maakt het werk niet alleen tot een afbeelding van een toneel: de wand en alles daaromheen wordt zelf een podium. Ten tweede is het werk een ‘Mis-en-scène’ door de reizigers, die zich als acteurs voor de rekwisieten, over het toneel bewegen.

Gevarieerd publiek

Wat interessant is aan station Amsterdam RAI, is dat het een grote variatie aan publiek heeft. Naast werknemers van de Zuidas en door-reizigers is er een steeds wisselende groep van beursgangers, van de bezoekers van de Huishoudbeurs, de AutoRAI, tot de KunstRAI. Hun gang door de stationshal wordt een optreden op het podium van ‘Polly’s Picture Show’. Vaak zal de gehaaste reiziger, onbewust deel van het toneelspel, de trap omhoog rennen om de trein te halen. De andere wachtende zal dit schouwspel tegen de toneelachtergrond als een scène ervaren. Op station RAI bent u geplaatst in ‘Mis-en-scène’: een reiziger, acteur en een toeschouwer.

Podium voor jong talent

De jonge kunstenaars van ‘Polly’s Picture show’ krijgen door hun werk op station Amsterdam RAI ook zelf een prachtig podium. Hun werk bereikt op een dergelijke locatie een groot publiek. Een van de doelen van Bureau Spoor­bouwmeester is om ook aan jong talent de mogelijkheid te geven hun werk te tonen. Daarnaast worden jonge kunstenaars ook intensief begeleid. De Polly’s hebben onder de vleugels van Ramon Kuipers en de kunstadviseurs van Bureau Spoor­bouwmeester een goede leerschool in projectontwikkeling en het verwezenlijken van kunst in openbare ruimte doorlopen. Kunst die buiten een inhoudelijke kwaliteit, aan veel veiligheids- doorgangs- en onderhoudsvoorwaarden moet voldoen. Dit alles heeft tot een geweldig nieuw werk geleid dat hopelijk zijn weerklank vindt in nieuwe Spoorbeeldprojecten met jonge kunstenaars.

‘Voordat we aan dit project begonnen hadden we geen idee wat er allemaal bij kunst in openbare ruimte komt kijken. We hebben heel veel van dit project geleerd. Met Ramon Kuipers als project leider hebben we veel geluk gehad, hij heeft al onze brainwaves serieus genomen en bleef enthousiast. We zijn heel blij dat we deze kans hebben gekregen’ ‘Polly’s Picture Show’

‘Polly’s Picture’ show is een kunstenaarscollectief dat momenteel uit Anna de Jong (1983) en Anne Huijen (1983) bestaat. Polly is een denkbeeldige (derde) kunstenares die allerlei projecten initieert, altijd met fotografie als uitgangspunt. Onder de naam ‘Polly’s Picture show’ verschenen boeken, werk in openbare ruimte en verschillende tentoonstellingen. Naast ‘Polly’s Picture show’ hebben Huijen en De Jong beiden een individuele kunstenaarspraktijk. De Jongs interesse ligt bij de invloed van architectuur op het gedrag. Terwijl Huijens zich met name richt op sociale codes. Beide invloeden zijn duidelijk terug te zien in het werk op station Amsterdam RAI, waar een spel met de architecturale ruimte en de gedragscodes van de passagiers wordt gespeeld.

Theater van het reizen

‘Mis-en-scène’ past daarmee geheel in de visie van het Spoorbeeld van Bureau Spoor­bouwmeester, dat zich tot doel gesteld heeft de reiziger meer bewust te maken van de

Tot de spooromgeving behoren alle landschappen die de spoorlijn kruist, inclusief het overgangsgebied tussen die omgeving en spoorbaan. In het overgangsgebied  gaat het bijvoorbeeld om geluidschermen en andere afschermingen. Ook civiele kunstwerken worden tot de spooromgeving gerekend.

en stations. Juist de eigenzinnigheid van een dergelijk kunstwerk kan het

Specifiek zijn die elementen in de spooromgeving die de plek en/of de route een eigen karakter geven. Dan gaat het bijvoorbeeld om de wijze waarop het spoor het landschap doorsnijdt, de stedenbouwkundige inpassing van spoor en station in stad, dorp of wijk, het stedelijk interieur rond stations en de stationsarchitectuur maar ook om de bruggen, tunnels, geluidsschermen en viaducten op de route. De gewenste ervaring wordt bereikt door maatwerk te leveren en in te spelen op de specifieke kenmerken van de omgeving. De begrippen generiek ven specifiek zorgen voor een goede verhouding tussen eenheid en verscheidenheid. Daardoor blijft het spoor herkenbaar voor iedereen.

karakter van een locatie onderstrepen. Een kunstwerk kan een non-space tot een echte plek met identiteit maken. Station Amsterdam RAI is geen non-space (meer). ‘Mis-en-scène’ benadrukt de handelingen en de locatie die normaliter aan onze aandacht ontsnappen. Dat beseft u zich, zeker als u, wachtend op uw trein, de andere reizigers zich voor het decor langs ziet bewegen, zich haastend, zich irriterend aan degene voor zich, die niet rechts aanhoudt op de roltrap, of verveeld kijkend op hun smartphones. Allen, ook u, zijn deel van het grote ‘Polly’s Picture Show’ theater van het spoor, dagelijks opgevoerd te ‘station RAI’.

Beelden: Polly’s Picture Show

Toelichting Spoorbeeld kunstbeleid
Het kunstwerk'Mis-en-scène’ is een werk dat naadloos aansluit bij de kunstwaarden en thematiek uit het Spoorbeeld kunstbeleid. Het is uitgevoerd door jong talent: Bureau Spoor­bouwmeester wil stimuleren dat jonge kunstenaars een kans geboden wordt in de

Tot de spooromgeving behoren alle landschappen die de spoorlijn kruist, inclusief het overgangsgebied tussen die omgeving en spoorbaan. In het overgangsgebied  gaat het bijvoorbeeld om geluidschermen en andere afschermingen. Ook civiele kunstwerken worden tot de spooromgeving gerekend.

. Het station is een tot de verbeelding sprekende omgeving en biedt een podium met gegarandeerd grote publieksstromen.